مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی

مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی سبب پیشگیری از خسارت کشاورزان در اثر هجوم کرم میوه‌خوار گوجه به محصولاتشان می شود.

مسئله ای که سبب شده است آفت کرم میوه خوار گوجه فرنگی از مهمترین آفات گوجه به حساب بیاید، توانایی کرم میوه خوار گوجه در ایجاد سوراخ های ریز روی گوجه فرنگی می باشد که موجب کاهش کیفیت محصول می شود. کرم میوه خوار گوجه فرنگی به شدت پلی فاژ است و در تمامی نقاط مختلف دنیا اعم از اروپا، استرالیا، آفریقای جنوبی و شمالی و آسیا وجود دارد.

نام علمی کرم میوه خوار گوجه فرنگی، Helicoverpa armigera است که نوعی شب پره می باشد که لاروهای آن به گیاه حمله می کنند. لاروها به رنگ قهوه ای روشن تا تیره می باشند و گاها از خطوط طولی روی سطح بدن خود برخوردار می باشند. زمانی که این آفت به اواخر دوره بلوغ می رسید، به رنگ سبز روشن در می آید.

روش های تشخیص کرم میوه خوار گوجه

به منظور مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی باید این آفت را به خوبی تشخیص داد. این آفت به شکل پروانه هایی به اندازه 25 الی 35 میلی متر می باشد که بال های جلویی آن در حشرات ماده به رنگ زرد و پرتقالی و یا قهوای مایل به خاکستری روشن است. اما حشرات نر دارای بال های خاکستری مایل به سبز می باشند.

رنگ لاروها تغییر می کند اما عمدتا لاروها به رنگ سبز با خطوط تیره و روشن در طول بدن هستند. تخم ها به صورت نیم کروی و فردی در رنگ زرد روشن قابل رؤیت می باشند. محصولاتی که درگیر این آفت می شوند، معمولا حفره های لاروی سیاه رنگ در آنها دیده می شود. با توجه به تفاوت رنگ این حشره می توان نر و ماده بودن آن را به خوبی تشخیص داد.

خسارت کرم میوه خوار گوجه فرنگی

با توجه به توانایی این آفت در خسارت زنی به محصولات گوجه فرنگی باید به روش های مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی توجه داشت. بیشترین خسارت این آفت در اثر حمله لاروها به بخش های بارور گیاه مانند گل، غنچه، کپسول و میوه ایجاد می شود. در مواقعی، خسارت آفت با فاسد شدن گوجه شدت پیدا می کند که این مسئله سبب می شود که خریداران گوجه فرنگی، میلی به خرید محصول نداشته باشند.

این آفت بر روی هر یک از ارقام مختلف گوجه فرنگی، خسارت گوناگونی بوجود می آورد. ممکن است شدت خسارت این آفت در یک منطقه با منطقه دیگر متفاوت باشد. بر اساس گزارشات می توان گفت که این آفت می تواند در بدترین حالت به محصولات زمین نزدیک به 85 الی 93 درصد خسارت وارد کند.

زیست شناسی و نحوه خسارت کرم میوه خوار گوجه

انتخاب روش مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی بر اساس شرایط موجود، صورت می گیرد. این آفت در زمستان کاملاً در خاک خواهد بود. کرم هلیوتیس در نواحی کوهستانی و مرتفع دارای سه نسل و در نواحی ساحلی دریای مازندران دارای 4 نسل و در نواحی گرمسیری دارای 5 نسل می باشد.

زمستان گذرانی در وضعیت شفیرگی در عمق 4 الی 10 سانتی متری خاک می باشد. نخستین پروانه ها در اوایل بهار بعد از گرم شدن هوا نمایان می شوند. در اغلب اوقات حدود 500 تا 2700 عدد تخم به صورت تکی روی برگچه های انتهای برگ ها یا میوه های کوچک گذاشته می شود. لاروهایی که اخیراً تفریخ شده اند، به محض بیرون آمدن از تخم شروع به خوردن جوانه ها و برگ های تازه می کنند. پس از آن به غنچه و گل و میوه هجوم می برند و از آنها تغذیه می کنند تا جاییکه محصولات دیگر قابل استفاده نیستند. اقدام به موقع برای مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی ضرورت دارد.

این آفات علاوه بر گوجه فرنگی بر روی علف های هرز زمین تخم گذاری می کنند. لاروها، ضمن خوردن برگ ها از میوه ها تغذیه نموده و شروع به خسارت زنی به آنها می کنند. ابتدا میوه های تازه آسیب می بینند. در مراحل ابتدایی ممکن است لاروها از محل اتصال ساقه به میوه به داخل آن ورود کنند و سوارخ های بزرگی در آنها بوجود بیاورند.

میوه ها پس از هجوم آفت، در معرض حملات باکتری ها و قارچ های ثانویه قرار می گیرند که به دنبال آن پوسیدگی و فساد کامل رخ می دهد. لاروها در وضعیت طغیانی، رفتار ساقه خواری پیدا کرده و با سوراخ کردن ساقه های نرم و آبدار به ویژه در سرشاخه ها، صدمات شدیدی به محصول و زمین کشاورزی وارد می کنند.

راهکارهای مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی

با استفاده از راهکارهای زیر می توان با این آفت به مقابله برخواست:

کنترل زراعی برای مقابله با کرم میوه خوار گوجه

اگر محصولات دارای کمبود کلسیم باشند، بیشتر مورد هجوم این آفت قرار می گیرند. لذا باید از کودهای شیمیایی دارای کلسیم استفاده نمود. شخم زنی زمین گوجه فرنگی، حتماً بایستی به صورت عمیق انجام شود. با کشت ارقام مقاوم می توان احتمال حمله کرم میوه خوار به زمین گوجه فرنگی را به شدت کاهش داد. اگر گیاهی به تازگی دچار این آفت شده است، بایستی آن را سریعاً جدا نمود تا سایر گیاهان را درگیر نکند.

کنترل بیولوژیکی و غیرشیمیایی برای مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی

به منظور کاهش تعداد این آفات می توان از فرمون جنسی استفاده نمود. بدین منظور بایستی 5 تا 10 فرمون جنسی را به انضمام تله تخصصی در هر هکتار مزرعه گوجه فرنگی به کار برد. همچنین برخی از زنبورهای پارازیت کننده می توانند برای مقابله با این آفت مؤثر باشند. زنبورهای پارازیت براکون، پارازیت کننده لارو و زنبورهای تریکو گراما، پارازیت کننده تخم آفت می باشند. این زنبورها باید در ابتدای روز در مزارع گوجه فرنگی رها شوند.

کنترل شیمیایی برای مدیریت و کنترل کرم میوه‌ خوار گوجه فرنگی

با مشاوره با کارشناسان و متخصصان این حوزه، سم شیمیایی مناسبی را برای مقابله با این آفت در زمانی که کنترل زراعی و بیولوژیکی مؤثر واقع نشدند، انتخاب کنید. سمپاشی باید به صورت اصولی در زمان مناسب انجام شود تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد و منجر به نابودی آفت کرم میوه خوار گوجه فرنگی شود و محصولات گوجه فرنگی را از خسارت بیشتر، مصون نگه دارد.