کنترل و مقابله با تریپس پیاز

 کنترل و مقابله با تریپس پیاز با استفاده از روش های کنترل زراعی و بیولوژیکی و استفاده از مؤثرترین حشره کش ها امکان پذیر می باشد.

آفت تریپس پیاز به دلیل داشتن تنوع میزبانی بالا، میزان تولید مثل بالا، دوره نسل کوتاه و بالا بودن بقا در مرحله سنی غیرفعال، امکان تولید مثل بدون جفت گیری و … می تواند خسارت های زیادی را به پیاز وارد کند. بنابراین این آفت باید مورد توجه کشاورزان قرار بگیرد تا با استفاده از راهکارهای اصولی مدیریت و کنترل شود.

تغذیه این آفت از پیاز سبب توقف رشد گیاه شده و وجود این آفت در افزایش احتمال ابتلای پیاز به بیماری های قارچی، باکتریایی و ویروسی نقش اساسی دارد. تریپس پیاز ممکن است سبب از بین رفتن کلی محصولات شود.

مشخصات آفت تریپس پیاز

به منظور کنترل و مقابله با تریپس پیاز باید با این آفت به خوبی آشنایی داشت. تریپس در عملکرد محصولات به شدت اثرگذار است. وضعیت تریپس منتسب به ماهیت چند فاژی آن، سرعت تولید مثل بالا، توانایی انتقال پاتوژن های گیاهی و … می باشد. مراحل زیستی این حشره به صورت تخم، لارو، پوره، پیش شفیره، شفیره و بالغ می باشد. نسل های این حشره کاملاً همپوشانی داشته و معمولاً سیکل زندگی آنها از تخم تا حشره به مدت 9 روز به طول می انجامد.

تریپس به صورت لارو بر روی گیاهان، پوره و شفیره در خاک می نشیند و حشره کامل آن در بقایای گیاهی و علف های هرز و یا داخل خاک و شکاف های درون خاک مزرعه پیاز زمستان گذرانی می کنند. تحرک حشرات بالغ بیشتر از حشرات در وضعیت نابالغ و شفیرگی است.

نحوه ایجاد خسارت تریپس پیاز

با بهترین روش های کنترل و مقابله با تریپس پیاز باید برای نجات محصولات اقدام نمود. تریپس پیاز می تواند خسارت شدیدی را به محصولات وارد کند. خسارت این آفت به گیاه ممکن است به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم ایجاد شود:

خسارت مستقیم تریپس پیاز بدین صورت است که آفت توسط تغذیه و تخم ریزی روی برگ و نقره ای شدن برگ سبز پیاز به گیاه خسارت وارد می کند. لکه های نقره ای روی برگ در پیازچه سبب کاهش میل خریداران به خرید محصول می شود. همچنین این لکه های نقره ای رنگ روی پیازچه موجب کاهش قطر پیاز می شوند.

خسارت غیرمستقیم بدین صورت است که تریپس، برخی از عوامل بیماری زای گیاهی را از گیاه آلوده به گیاه سالم انتقال می دهد و موجب گسترش بیماری و کاهش کیفیت محصول می شود. به طور مثال ممکن است این آفت سبب انتقال عامل بیماری زایی به اسم ویروس لکه زرد پیاز شود.

در ارتباط با روش های کنترل و مقابله با تریپس پیاز باید بدانید که توجه به زمان مناسب برای انجام اقدامات پیشگیرانه یا مقابله با آفت بسیار مهم است. تریپس ها در مرحله 2-4 برگی به ایجاد خسارت اقدام نموده و در این شرایط برگ های آلوده به طرف پایین پیچ می خورند.

مقدار خسارت تریپس در میان مدل های مختلف گیاه متفاوت می باشد. گیاه پیاز، اصلی ترین میزبان این آفت است که در اثر هجوم این آفت، خسارت زیادی می بیند. این آفت می تواند به گیاهان دیگری صدمه وارد کند و خسارت زیادی را به کشاورزان وارد کند.

تولید مثل تریپس پیاز

دقت در انتخاب بهترین روش کنترل و مقابله با تریپس پیاز منجر به عدم خسارت دیدگی محصولات در اثر این آفت می شود. تولید مثل این آفت به صورت غیرجنسی و جنسی می باشد و بیشترین تولید مثل این آفت به صورت غیرجنسی است. در روش غیرجنسی، ماده از تخم های غیربارور ایجاد می شود.

روش دیگر، نرزایی می باشد که در تولید مثل غیرجنسی تریپس پیاز رخ می دهد. در این روش، تریپس نر از تخم های غیربارور ایجاد می شود. ممکن است در یک زمین کشاورزی، تولید مثل به هر دو روش نر و ماده زایی انجام شود. تولید مثل به روش نرزایی در اغلب مواقع روی پیاز بیشتر از کلم است. تریپس های بوجود آمده از روش نرزایی سریعتر تکثیر پیدا می کنند و جمعیت بیشتری را بوجود می آورد.

آفت هایی که از روش نرزایی ایجاد می شوند، ممکن است سبب انتقال بیماری پژمردگی و لکه برگ گوجه فرنگی شوند. تریپس های ماده غیرجنسی ممکن است انتقال دهنده بیماری ویروسی TSWV شوند.

روش های کلی کنترل و مقابله با تریپس پیاز

اقدامات کنترلی و درمانی را به چندین دسته تقسیم می کنیم:

کنترل زراعی برای مبارزه با تریپس

در این روش، باید شخم زمین به صورت عمیق انجام شود. حذف علف های هرز برای مقابله با این آفت بسیار مؤثر است. زیرا علف های هرز می تواند بستر رشد و تکثیر این آفت را به خوبی فراهم کند. استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل سبب می شود که خسارت کمتری ایجاد شود. کشت مخلوط سیر و پیاز با محصولات دیگری مثل ذرت و هویج، در دفع این آفت مؤثر است.  

کنترل به روش پایش و ردیابی

برای کنترل و مقابله با تریپس پیاز می توان به پایش و ردیابی آفت اقدام نمود. ردیابی مشاهده ای به صورت بازدید برگ ها برای چک کردن وضعیت خسارت روی برگ ها، حضور پوره ها و حشرات کامل روی گیاه باید انجام شود. استفاده از کارت های زرد و آبی چسبنده به منظور مشخص کردن تراکم جمعیت در نشاء کاری ها، ضرورت دارد. اقدام به موقع برای مقابله با آفت در کسب نتیجه بهتر و سریعتر مؤثر می باشد. لذا پایش و ردیابی باید همواره در دستور کار کشاورزان قرار بگیرد.

کنترل شیمیایی برای کنترل و مقابله با تریپس پیاز

بهترین روش ها برای مقابله با این آفت شامل کنترل زراعی، کنترل بیولوژیکی و بهداشتی می باشند. اما در صورتیکه این روش ها پاسخگو نباشند، باید به سراغ استفاده از سموم شیمیایی رفت. استفاده اصولی از سموم شیمیایی در زمان مناسب به صورت مداوم سبب می شود که آفت مهار شود و بسیاری از آنها از بین بروند. بهتر است نوع سم شیمیایی با درنظر گرفتن شرایط زمین و محدودیت های موجود پس از مشاوره با کارشناسان انتخاب شود. استفاده از سمومی که از سوی کارشناسان توصیه نشده باشد، ممکن است پیامدهای ناگواری را به همراه داشته باشد. لذا مشاوره با کارشناسان در زمینه انتخاب سم شیمیایی مناسب برای کنترل و مقابله با تریپس پیاز ضرورت دارد.